संकरीत सीडलेस सुबाभूळ : शेतकऱ्यांसाठी एक वरदान

Hybrid Seedless Subabul: A Boon for Farmers

    फलटण  (गंधवार्ता वृत्तसेवा) -  कोळकी येथील श्री सिताराम दशरथ दंडीले यांनी संकरित सीडलेस सुबाभूळ  रोपवाटिका तयार करून लाखोंमध्ये उत्पादन मिळवले आहे. दंडिले यांनी बीएससी ऍग्रीकल्चर मध्ये शिक्षण घेऊन हा व्यवसाय निवडला आहे. दंडिली हे सुबाभूळ या रोपाचे शेंडा कलम करून सीडलेस नवीन रोप तयार करतात. त्यासाठी ते नेरनिजा सीडलेस आणि देशी सुबाभूळ या दोन जातींच्या वाणाचा उपयोग करतात. जवळजवळ 15 वर्षांपासून ते हा व्यवसाय करत आहेत. यातून त्यांना वार्षिक खर्च जाऊन लाखोंमध्ये उत्पादन भेटते. परदेशातून आणि विविध राज्यांमधून (कर्नाटक, आंध्रप्रदेश) याला मागणी आहे. 

    सुबाभूळ  या रोपवाटिकेची प्रेरणा त्यांना नारी(फलटण) या संस्थेकडून मिळाली. या नेरनिजा सिडलेस सुबाभूळ वाणाचे फायदे असे की, मुळावरील गाठी हवेतील नत्राचे स्थिरीकरण करून जमिनीतील सुपीकता वाढवतात, निकृष्ट जमिनीतही चांगले उत्पादन देण्याची क्षमता, वाढ भरपूर साध्या सूबाभळीच्या पाल्यापेक्षा पेक्षा दुप्पट जास्त उत्पादन, दुष्काळातही तग धरते, झाडापासून  जनावरांना वर्षभर हिरवा पोष्टीक प्रथिनेयुक्त व पचनीय चारा उपलब्ध होतो. गुरे व शेळ्या-मेंढ्यांना आवश्यक असे कॅल्शियम,पोटॅशियम, मॅग्नेशियम ,फॉस्फरस ,गंधक श्रार व खनिजद्रव्ये उपलब्ध होतात, जनावरांनी पाला खाऊन राहिलेल्या फांद्यांचा इंधनासाठी वापर होतो. फळबागांमध्ये आंतरपीक म्हणून लावल्यास दर दोन ते तीन महिन्यांनी जमिनीपासून एक मीटर उंचीवर कापुन त्यांचा पाला फळझाडांना नायट्रोजनयुक्त खत म्हणून वापरता येतो. त्यामुळे रासायनिक खतांचा वापर कमी करून खर्च कमी करता येतो. म्हणून सीडलेस सुबाभुळ शेतकऱ्यांना वरदान  ठरले आहे.

    महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ,राहुरी अंतर्गत कृषी महाविद्यालय,पुणे च्या ग्रामीण कृषी जागरुकता आणि कृषी औद्योगिक कार्यानुभव कार्यक्रम 2021-22 या अंतर्गत कृषिदूत स्वप्निल विष्णू पंढरे व कृषिदूत तुषार दत्तात्रय शेंडे यांनी मार्गदर्शक सहयोगी अधिष्ठाता डॉ.मासाळकर सर, प्रा. डॉ. सोनवणे सर, केंद्रप्रमुख डॉ. जगदाळे सर आणि कार्यक्रम अधिकारी डॉ.अजोतीकर सर यांच्या मार्गदर्शनाखाली प्रत्यक्ष भेट देऊन दंडिले यांनी केलेल्या सीडलेस सुबाभुळ रोपवाटिकेची माहिती घेतली.